Kuşadası Körfezi ve Çevresinin Denizaltı Aktif Tektoniği ve Sisam Fayı İle İlişkisi
Savaş Gürçay1, Günay Çifci2
(1) Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Teknolojileri Meslek Yüksekokulu, Çanakkale, (2) Dokuz Eylül Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü ve Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, İzmir
Sisam Fayı’nın kuzeyi, Küçük Menderes Grabeni’nin (KMG) denizaltındaki uzantısını da kapsayan Kuşadası Körfezi ve çevresi, Dokuz Eylül Üniversitesi (D.E.Ü.)’ne ait K. Piri Reis araştırma gemisi ile 2005 ve 2008 yıllarında gerçekleştirilen yüksek çözünürlüklü deniz sismiği çalışmasından elde edilen veriler ışığında incelenmiştir.
Birbirlerinin devamı ve birbirlerini kesen şekilde uzanan sismik hatlardan, ortamda düzenli çökelen ve ilerleyen on üç eski delta lobunu (Lob1-Lob13) birbirinden ayıran on üç uyumsuzluk yüzeyi takip edilebilmektedir. Bu delta loblarının Oksijen izotopunun (δ18) zamana bağlı değişim grafiğine göre kronolojik olarak tarihlendirilmesi neticesinde bu delta lobları (Lob1-Lob13), Pleistosen buzul dönemlerinde deniz seviyesinin düşmesi süreci boyunca çökeldiği şeklinde yorumlanmışlardır.
Çalışma alanındaki sismik kesitlerde gözlenen uyumsuzluk yüzeylerinin en altta olanı temel kaya birimleridir ve "Akustik Temel" olarak adlandırılmıştır. Hemen hemen bütün sismik kesitlerde takip edilen akustik temel, genel olarak oldukça girintili-çıkıntılı bir yüzeye sahiptir. Çok kanallı sismik yansıma kesitlerinde, bu üst sismik birimi oluşturan Pleistosen (Lob1-Lob13) ve Holosen döneminde oluşumunu tamamlamış bu birimlerin, akustik temel tarafından bir sokulum şeklinde kesildiği ve yükseltildiği gözlenmiştir.
Sismik kesitlerde belirlenen aktif fayların birbirleriyle ilişkilendirilmesi sonucu çalışma alanının denizaltı aktif tektonik haritasını oluşturmak amacıyla kesitler tektonik ve yapısal olarak yorumlanmıştır. Tektonik deformasyon ve stratigrafi arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla, denizaltı aktif tektonik haritası, temel topografyası ve çökel kalınlık haritaları birlikte karşılaştırılmıştır.
Elde edilen veriler ışığında, Küçük Menderes Grabeni’nin (KMG) denizaltındaki uzanımını da gösteren BGB-DKD uzanımlı graben yapısı ortaya koyulmuştur. Bu graben yapısının güneyini sınırlayan ve yaklaşık kuzeye eğimli normal fayların Sisam fayına doğru uzandığı yorumlanmıştır.